Sluikverbranding
Heel wat Vlamingen verbranden nog steeds zelf hun afval, bijvoorbeeld in een ton of op een hoopje in de tuin. Nochtans is dit streng verboden. Logisch, want de stoffen die vrijkomen zijn erg schadelijk zowel voor het milieu als voor de gezondheid. Bovendien zadel je je buren op met ernstige geur- en rookhinder en mogelijks zelfs ernstige gezondheidsschade!!
Volgens het Milieu-en natuurrapport Vlaanderen 2006 was het illegaal verbranden van afvalstoffen in open lucht verantwoordelijk voor 55% van de totale dioxine-uitstoot in Vlaanderen. Ter vergelijking, huisvuilverbrandingsinstallaties zorgen, ondanks hun slechte reputatie, slechts voor een aandeel van ongeveer 0,1 %. De verbranding van (tuin)afval in open lucht door particulieren tast de Vlaamse milieu- en leefkwaliteit en dus onze gezondheid ernstig aan.
Sluikverbranden: een probleem?
Dioxines ontstaan en worden in de lucht verspreid bij het verbranden van chloorbronnen zoals: plasticafval, PVC-flessen, bewerkt hout (geverfd hout, vernist hout, verlijmde spaanderplaten, vezelplaten, multiplexplaten verhard of bedekt met PVC, hout met brandvertragende middelen, …). Wanneer je dus in je kachel en open haard of in open lucht afvalstoffen verbrandt, veroorzaak je een ernstig probleem. Zo tonen recente metingen aan dat de dioxine-uitstoot bij verbranding van afval in open lucht tot 5000 maal hoger kan oplopen dan in een huisvuilverbrandingsinstallatie. Ook de verbranding van eerder onschuldig ogend tuinafval zoals snoeihout en bladeren blijkt aanzienlijke concentraties aan dioxines, stof en PAK’s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) te veroorzaken.
Een Vlaamse studie toont aan dat de bevolking in 2006 voor 75 % bijdroeg tot de totale dioxine-uitstoot in Vlaanderen. Het verbranden van afvalstoffen in tonnetjes, tuinafvaloventjes en open vuren was hierbij verantwoordelijk voor zo’n 55%.
Schadelijk voor de gezondheid
De meest schadelijke stoffen die vrijkomen bij particuliere afvalverbranding zijn dioxines, PAK’s (polycylcische aromatische koolwaterstoffen), fijn stof en zware metalen.
PAK’s en dioxines neem je hoofdzakelijk op via je voeding. Ze stapelen zich op in je lichaam. Beide stoffen hebben uiteenlopende schadelijke effecten op je gezondheid (kanker, vermindering van de weerstand, effect op hormonen, …). Fijn stof kan op korte termijn bestaande gezondheidsproblemen als luchtweginfecties en astma verergeren. Bij langdurige blootstelling kan fijn stof leiden tot astma of chronische bronchitis, met benauwdheid, piepende ademhaling en hoesten en zelfs tot vroegtijdig sterven als gevolg.
Verbrandingsverbod
De Vlaamse milieureglementering verbiedt het verbranden van afvalstoffen. Er is evenwel een uitzondering voorzien voor plantaardige afvalstoffen afkomstig van het onderhoud van tuinen, de ontbossing of ontginning van terreinen of eigen bedrijfslandbouwkundige werkzaamheden op voorwaarde dat de stookplaats zich op ten minste honderd meter afstand van alle begroeiing en bebouwing bevindt. In de praktijk zijn er zeer weinig plaatsen die aan deze eis voldoen, zeker in de woonzones.
Hardnekkige stokers kunnen bij overtredingen boetes krijgen die oplopen tot € 2.500. Een verwittigd man (of vrouw…) is er twee waard!
Voorkomen is beter dan genezen
Voor het verbranden van afval en/of groenafval zijn er nochtans milieuvriendelijke alternatieven. In de eerste plaats is er de selectieve huis-aan-huis ophaling van verschillende afvalstromen. Je kan ook met een aantal afvalstromen terecht in het recyclagepark.
Wat mag je verbranden in een kachel?
Binnenshuis mag, naast de wettelijk toegelaten brandstoffen zoals aardgas, stookolie en steenkool, enkel onbehandeld droog hout verbrand worden in kachels. Geverfd of geïmpregneerd hout, multiplex of spaanplaten mogen niet verbrand worden, dit is immers afvalhout.
Bij een goede verbranding moet er kleurloze of witte rook uit de schouw komen. Bij grijze of zwarte rook is er duidelijk iets mis!
Wie afval verbrandt, vergiftigt in de eerste plaats zichzelf. De schadelijke stoffen die ontstaan komen in en om de eigen woning terecht. Het gebruik van verkeerde brandstoffen zoals afval en nat hout kan ook leiden tot schoorsteenbrand.